آمادهسازی فرزندان برای دورههای پس از A Level، IB یا تحصیلات متوسطه، یکی از برنامههای اصولی و از پیش تعیینشده برای هر پدر و مادری است، زیرا این دورهها به یکی از اولین نقاط عطف مهم در زندگی فرزندشان میرسد. برنامه شما برای فرزندتان پس از A Level یا تحصیلات متوسطه چیست؟ ورود به دانشگاه، کارآموزی و مهارتآموزی برای ورود به یک حرفه، شروع به کار یا شاید یک سال استراحت و وقفه آموزشی؟
برنامه شما به اولین نقطه عطف مهم زندگی فرزندتان خواهد رسید؛ اما بعد از آن چه؟
آیا تاکنون با همسرتان نشستهاید و این پرسش را مطرح کردهاید که فرزندمان مدرسه و تحصیلات عمومی را به پایان رسانده است، پس از آن چه باید کرد؟ در کشوری مانند انگلستان، برخلاف سیستم آموزشی تکبعدی ایران، دانشآموزان انتخابهای متعددی برای آماده شدن جهت ورود به بزرگسالی و استقلال دارند. این مسئولیت هر پدر و مادری است که فرزند خود را با برنامهریزی صحیح برای ورود به این مرحله آماده کند. به یاد داشته باشیم که آماده شدن برای بزرگسالی و استقلال، آغاز فصل جدیدی در زندگی فرزندان ماست؛ نقطهای که فرزندان با تجربیات جدید، طیف متنوعی از افراد با عقاید و پیشینههای مختلف آشنا میشوند و تأثیرات ناگهانی استقلال را تجربه خواهند کرد.
دانشآموزان تشویق میشوند که پس از پایان دوره متوسطه استقلال خود را به دست آورند. حمایتهای سیستم اجتماعی و مدرسه نیز تا حدودی مؤثر است، اما برای ما والدین، ترک وابستگی به خانواده به معنای تکیه کردن به حمایتهای اجتماعی نیست. برای اطمینان از گذار آرام، مهم نیست که دانشآموز شما چه مسیری را انتخاب کند؛ آنها باید به اندازه کافی آماده شوند. دانستن اینکه فرزندتان تمامی اقدامات لازم برای عبور از این انتقال را انجام داده است، به او کمک میکند تا در برابر چالشهای پیش رو، با اعتماد به نفس و آمادگی بیشتری عمل کند.
با توجه به انگیزه بالای دانشآموزان ایرانی برای تحصیل در مقاطع تکمیلی، در این نوشتار، نکات و توصیههای کاربردی برای والدین ارائه میشود تا بتوانند فرزندان خود را با دانش، آمادگی و اعتماد به نفس لازم برای ورود به دانشگاه و پیشرفت تحصیلی و حرفهای آماده کنند. این توصیهها در گذرهای مختلف زندگی نیز میتوانند به کار گرفته شوند.
لیست مهارتهای زندگی مورد نیاز برای زندگی دانشگاهی
در این بخش به برخی از موارد عملی مربوط به زندگی دانشگاهی، از جمله برنامهریزی مالی، پشتیبانی، سلامت و رفاه، یکپارچگی اجتماعی و شبکهسازی پرداخته میشود.
یادگیری چند مهارت زندگی
منظور از مهارتهای زندگی، کارهای عملی است که هنگام زندگی مستقل و دور از خانه مورد نیاز است. این مهارتها شامل یادگیری پخت چند وعده غذایی میشود تا دانشآموزان در هفته اول گرسنه نمانند یا بودجه ماهانه خود را با خرید غذاهای آماده تمام نکنند.
دانشآموزان باید بیاموزند که چگونه هنگام خرید مواد غذایی به بودجه خود پایبند بمانند، چگونه نیازهای خود را با برنامه غذایی پیشبینی کنند، چگونه یک لیست خرید تهیه کنند و چگونه مواد غذایی خود را ذخیره کنند.
سایر مهارتهای کلیدی که هر دانشآموز باید بیاموزد، شامل نحوه شستن لباسها، اصول اولیه نظافت و بهداشت شخصی است. آشنایی با وسایل نقلیه عمومی، دانستن تماسهای اضطراری و نحوه برخورد با شرایط اضطراری نیز میتواند به لیست مهارتهای ضروری برای زندگی دانشگاهی اضافه شود.
برنامهریزی مالی و پشتیبانی
مدیریت امور مالی یکی از مهمترین موارد است. بر اساس یک نظرسنجی سالانه از کمکهزینه دانشجویی که در بریتانیا انجام شده، نگرانیهای مالی برای اکثر دانشجویان (82% در سال 2023) رو به افزایش است. مشکلات مالی یکی از تهدیدهای جدی برای ترک تحصیل بسیاری از دانشجویان، بهویژه دانشآموزان نخبه در مدارس دولتی انگلستان است؛ بهطوریکه بیش از چهار نفر از هر پنج دانشجو برای تأمین مخارج زندگی با مشکل مواجهاند (The National Student Money Survey 2023).
استرس ناشی از نگرانی در مورد پول میتواند بر سلامت روان دانشجویان تأثیر بگذارد. بنابراین، مهم است که والدین با فرزندان خود در مورد ایجاد بودجهای واقعبینانه صحبت کنند و هزینههای شهریه، خوابگاه، غذا و سایر هزینهها را در نظر بگیرند. به فرزندان خود بیاموزید که چگونه امور مالی خود را، از جمله مدیریت حساب بانکی و اجتناب از هزینههای غیرضروری، مدیریت کنند. همچنین میتوانند از کمکهای مالی دانشگاه مانند بورسیهها و وامهای دانشجویی استفاده کنند.
سلامت و تندرستی
حفظ سلامت جسمی و روانی برای موفقیت تحصیلی ضروری است. دانشآموزان باید تشویق شوند تا از خدمات اجتماعی، مشاورههای تحصیلی و شغلی و فرصتهای داوطلبانه استفاده کنند.
یکی از مزایای کلیدی برای سلامت دانشجویان استفاده از امکانات ورزشی است. ورزش نه تنها به سلامت جسمانی و تندرستی کمک میکند، بلکه راهی عالی برای دوستیابی است. تمرینات منظم میتواند به پیوند با همتیمیها، خروج از کلاس و خوابگاه در طول هفته و حفظ سبک زندگی سالم کمک کند.
برای دانشجویان مهم است که در صورت امکان، در اسرع وقت در مراکز درمانی ثبتنام کنند. با فرزندان خود صحبت کنید و آنها را از قبل آماده و مجهز کنید.
شرکت در رویدادهای دانشگاهی و فعالیتهای فوق برنامه
شرکت در رویدادهای دانشگاهی و درگیر شدن در فعالیتهای فوق برنامه بهترین راه برای ملاقات با افراد جدید و ایجاد ارتباطات است. اتحادیههای دانشجویی منبع مهمی برای ایجاد شبکههای اجتماعی و پشتیبانی هستند. استفاده از رسانههای اجتماعی نیز راهی مؤثر برای آشنایی با سایر دانشآموزان قبل از ورود به دانشگاه است.
آماده شدن برای دوری از خانواده
آمادهسازی کامل برای این انتقال میتواند روند ترک خانه و شروع دانشگاه را کمتر دلهرهآور کند. والدین با آمادهسازی دانشآموزان خود با مهارتهای لازم برای زندگی مستقل و اعتماد به تواناییهای خود، میتوانند از آنها در این دوران حمایت کنند. یکی از علائم دوران انتقال به بزرگسالی، تماسها و پیامهای مکرر از سوی فرزندان است که سؤالاتی از قبیل “چطور میتوانم…” دارند. والدینی که چنین پیامهایی از فرزندان خود دریافت میکنند، بدانند که فرزندشان در حال گذار به مرحله جدیدی از زندگی است.